دستگاه‌های گوجینگ (Gauging Instruments) ابزارهای اندازه‌گیری دقیق و ضروری در صنعت هستند که برای کنترل کیفیت، بازرسی و تضمین دقت ابعادی قطعات تولیدی استفاده می‌شوند. عملکرد اصلی آن‌ها مقایسه ابعاد واقعی قطعه با استانداردهای طراحی (تلرانس‌ها) است. در زیر توضیحات جامعی درباره محصولات و عملکردهای آن‌ها ارائه می‌شود:

انواع اصلی محصولات دستگاه‌های گوجینگ:

1. سنجه‌های دستی (Hand Gauges):

   • کولیس‌ها (Calipers): اندازه‌گیری طول، قطر داخلی/خارجی.

   • ریزسنج‌ها (Micrometers): دقت فوق‌العاده (تا ۰٫۰۰۱ میلی‌متر) برای ضخامت، قطر.

   • سنجه‌های عمق (Depth Gauges): اندازه‌گیری عمق سوراخ‌ها یا شیارها.

   • سنجه‌های ارتفاع (Height Gauges): علامت‌گذاری و اندازه‌گیری ارتفاع.

2. سنجه‌های ثابت (Fixed Gauges):

   • پلگ‌گِیج‌ها (Plug Gauges): بازرسی سوراخ‌ها (GO/NO-GO).

   • رینگ‌گِیج‌ها (Ring Gauges): بازرسی شفت‌ها یا پین‌ها (GO/NO-GO).

   • سنجه‌های تلرانس (Limit Gauges): کنترل سریع تلرانس‌های ابعادی.

3. سنجه‌های دیجیتال/الکترونیکی:

   • مجهز به سنسورهای الکترونیکی (مانند LVDT) برای ثبت داده، اتصال به PLC و تولید گزارش.

4. سیستم‌های گوجینگ خودکار (Automated Gauging Systems):

   • ایستگاه‌های بازرسی درون‌خطی (In-line): نصب‌شده در خط تولید برای بازرسی ۱۰۰% قطعات.

   • دستگاه‌های CMM (مختصات‌سنج): اندازه‌گیری سه‌بعدی پیچیده با دقت میکرونی.

   • گوجینگ نوری (Optical/Vision Systems): استفاده از دوربین برای اندازه‌گیری بدون تماس.

عملکردهای کلیدی دستگاه‌های گوجینگ:

1. کنترل کیفیت (Quality Control):

   • تشخیص قطعات معیوب خارج از تلرانس طراحی.

   • جلوگیری از تولید انبوه قطعات نامنطبق.

2. پایش مستمر فرآیند تولید (Process Monitoring):

   • شناسایی روند انحراف در ماشین‌آلات (مثلاً سایش ابزار).

   • تنظیم به‌موقع ماشین‌ها برای کاهش ضایعات.

3. اندازه‌گیری پارامترهای حیاتی:

   • ابعاد خطی (طول، عرض، ارتفاع).

   • قطر سوراخ‌ها، شفت‌ها و فاصله مراکز.

   • زوایا، راستایی و فرم سطوح (تخت، استوانه‌ای).

4. تضمین قابلیت تعویض‌پذیری (Interchangeability):

   • اطمینان از تطابق قطعات تولیدشده با طراحی، برای مونتاژ بدون مشکل.

5. ثبت داده و آنالیز آماری:

   • تولید گزارش‌های SPC (کنترل آماری فرآیند) برای بهبود مستمر.

   • ردیابی تاریخچه کیفیت قطعات.

مزایای استفاده از دستگاه‌های گوجینگ:

• دقت بالا: اندازه‌گیری با تلرانس‌های میکرونی.

• سرعت: بازرسی سریع‌تر نسبت به روش‌های دستی.

• کاهش خطای انسانی: به‌ویژه در سیستم‌های اتوماتیک.

• یکپارچه‌سازی با خط تولید: امکان بازرسی ۱۰۰% قطعات در حین تولید.

• صرفه‌جویی هزینه: کاهش ضایعات و جلوگیری از جریمه‌های کیفیت.

کاربردهای صنعتی رایج:

• خودروسازی: بازرسی میل‌لنگ، بلوک سیلندر، چرخ‌دنده‌ها.

• هوافضا: اندازه‌گیری قطعات حساس موتور و بدنه.

• ساخت ابزار دقیق: کنترل کیفیت قالب‌ها و فیxtures.

• صنایع پزشکی: ساخت ایمپلنت‌ها با تلرانس‌های حیاتی.

• الکترونیک: اندازه‌گیری بردهای مدار چاپی و اتصالات.

جمع‌بندی:

دستگاه‌های گوجینگ ستون فقرات تضمین کیفیت در تولید صنعتی هستند. از سنجه‌های ساده دستی تا سیستم‌های تمام‌خودکار، این ابزارها با ارائه داده‌های دقیق و قابل اعتماد، به تولیدکنندگان اجازه می‌دهند تا دقت، یکنواختی و قابلیت اطمینان محصولات خود را در سطوح استاندارد جهانی حفظ کنند. انتخاب نوع دستگاه بستگی به دقت موردنیاز، حجم تولید و پارامترهای اندازه‌گیری دارد.